تمامی نوزادان پس از تولد نیاز به دریافت واکسن دارند. مراقبت‌های پزشکی نوزادان که برنامه‌ی روتین واکسیناسیون آنها نیز شامل می‌شود، دقیقا از همان روزهای نخست تولد نوزادان آغاز می‌شود.
واکسیناسیون دوران کودکی فرزند دلبند خود را جدی بگیرید، چرا که پیش از آلوده شدن نوزاد تازه متولد شما به هرگونه بیماری، این واکسن‌ها هستند که نقش فرشته نجات را بازی می‌کنند و سیستم ایمنی بدن نوزاد شما را قدرت‌مند می‌سازند.
با تزریق به موقع واکسن‌های ضروری نوزادان، قادر خواهیم بود تا پیش از بستری شدن یا بروز مشکلات جدی و تهدید کننده زندگی، نوزادان را از خطر دور کنیم. در ادامه بی سی سی مگ قصد دارد تا شما را با لیستی از واکسن‌های ضروری مربوط به نوزادان آشنا سازد، بیشتر واکسن‌های ضروری و مهم دوران کودکی در ماه‌های ابتدایی زندگی کودک تزریق می‌شود یعنی بین 12 تا 18 ماه زندگی ابتدایی نوزاد دلبند شما.
واکسیناسیون نوزادان را جدی بگیریم!
واکسن چگونه ایمنی بدن نوزاد را افزایش می‌دهد؟
همان طور که می‌دانید، واکسن‌ها باکتری و ویروس کشته شده یا ضعیف شده‌ای هستند که می‌توانند پس از تزریق و ورود به بدن انسان در مقابل برخی از بیماری‌های خطرناک ایمنی بدن را تا حد زیادی افزایش دهند.
با ورود واکسن به بدن نوزاد، سیستم ایمنی بدن به صورت خودکار به آن حمله‌ور شده و برای تولید و انتشار پادتن تحریک می‌شود. پادتن‌های تولید شده در بدن نوزاد باقی خواهند ماند تا اگر بدن نوزاد آلوده به بیماری شد، سیستم ایمنی آمادگی مبارزه با بیماری را داشته باشد.
گفتیم که واکسن‌ها نقش بسیار مهمی در افزایش ایمنی بدن نوزادان بر عهده دارند. آنها به شکل‌گیری ایمنی فعال در برابر بیماری‌های عفونی کمک کرده و به سیستم ایمنی آموزش می‌دهند که چگونه عوامل بیماری‌زا را شناسایی و نابود کند. از همین روی با دریافت واکسن، نوزادان مولکول‌های بی‌ضرر یا ضعیف‌شده مشابه باکتری‌ها یا ویروس‌هایی را که ممکن است در آینده با آنها مقابله کنند، در بدن خود خواهند داشت. این فرآیند موجب فعال شدن سیستم ایمنی و تولید آنتی‌بادی‌ها بدون ایجاد بیماری می‌شود.
اما یکی از اصلی‌ترین مزایای استفاده از واکسن‌ها، حفاظت از نوزادان در برابر بیماری‌های خطرناکی مانند سرخک، سیاه‌سرفه، دیفتری و فلج اطفال است. ایمن‌سازی گسترده نوزادان خطر بروز اپیدمی‌های بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن را کاهش داده و به ایمنی جمعی منجر خواهد شد.
ایمنی جمعی یا به عبارتی ایمنی گله، هنگامی اتفاق می‌افتد که بخش عمده‌ای از جامعه به بیماری مقاوم شده و حمایت بیشتری برای افرادی که واکسن نمی‌گیرند ایجاد می‌کند. این امر برای کودکان و افرادی که ممکن است به دلیل شرایط پزشکی نتوانند واکسینه شوند، بسیار مهم و ضروری است.
در نهایت واکسن‌ها نه تنها سلامت فردی نوزادان را بهبود می‌بخشند، بلکه به سلامت عمومی جامعه نیز کمک کرده و در کاهش بار بیماری‌های عفونی در سطح جهانی موثر خواهند بود. استفاده از واکسن‌ها به کاهش مرگ و میر و موارد بستری شدن در بیمارستان و همچنین کیفیت زندگی بهتر نوزادان منجر می‌شود.
چنانچه نوزاد شما طبق زمان‌بندی استاندارد موفق به دریافت واکسن‌های ضروری نشد، با پزشک اطفال متخصص مشورت نمایید و طبق نظر پزشک در زمان‌های مقرر شده وی اقدام به تزریق واکسن‌های نوزاد دلبند خود نمایید.
برای مشاهده جدیدترین ست‌های نوزادی و سفارش آنلاین با کیفیتی بی‌نظیر، بر روی عبارت “خرید آنلاین ست نوزادی” کیلیک فرمایید.
آشنایی با واکسن‌های مهم و ضروری بدو تولد نوزاد
برای مقابله صحیح و اصولی با برخی از بیماری‌ها به واسطه عامل بیماری‌زایی خاص آنها، نیاز است تا واکسن‌های مربوط به آنها در همان بدو تولد نوزاد تزریق شوند. اما واکسن‌هایی که در بدو تولد نوزاد توسط بیمارستان تزریق خواهند شد کدامند؟
- واکسن هپاتیت B؛
- قطره خوراکی فلج اطفال؛
- واکسن BCG یا سِل؛
- واکسن دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه (DTP)؛
- واکسن پولیو (Polio)؛
- واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا؛
- واکسن پنوموکوک (PCV13)؛
- واکسن روتاویروس (RV).
این واکسن‌ها جزء واکسن‌های ضروری و مورد نیازی هستند که توسط سازمان‌های بهداشتی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در نظر گرفته شده‌اند تا ایمنی نوزادان در برابر بیماری‌های جدی و خطرناک افزایش یابد. در ادامه برخی از دیگر واکسن‌های ضروری و مورد نیاز کودکان را بهتر و بیشتر بررسی خواهیم کرد.
جهت مشاهده و خرید آنلاین حوله مخصوص کودک و نوزاد، بر روی عبارت “خرید آنلاین حوله کودک” کیلیک کنید.
واکسن پنتاوالان یا واکسن پنجگانه
واکسن پنتاوالان یا واکسن پنجگانه، شامل واکسن‌های سه گانه‌ی سایه سرفه، دیفتری، کزاز، واکسن Hib و واکسن هپاتیت B است. اگر واکسن Hib برای شما خیلی شناخته شده نیست باید اشاره کنیم که واکسن Hib در واقع بیشتر برای پیشگیری از هموفیلوس آنفلوانزی نوع B به کار می‌رود. بیماری‌هایی که واکسن پنتاوالان از آنها پیشگیری می‌کند به شرح زیر هستند:
بیماری دیفتری (Diphtheria)
دیفتری یک بیماری عفونی جدی است که می‌تواند موجب گلودرد، تب و مشکلات تنفسی در کودکان شود. در صورت عدم درمان، این بیماری ممکن است به انسداد راه‌های تنفسی، آسیب به قلب و حتی مرگ منجر شود.
بیماری کزاز (Tetanus)
کزاز نوعی عفونی است که توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود و به‌طور معمول از طریق بریدگی‌های عمیق یا زخم‌های آلوده وارد بدن می‌شود. این بیماری باعث انقباض‌های عضلانی دردناک شده و ممکن است به ناتوانی تنفسی و حتی مرگ منتهی گردد.
بیماری سیاه‌سرفه (Pertussis)
سیاه‌سرفه یک عفونت دستگاه تنفسی است که موجب سرفه‌های شدید و مشکلات تنفسی می‌شود. این بیماری به‌ویژه برای نوزادان و کودکان خطرناک است، چرا که می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی جدی و بستری شدن در بیمارستان گردد.
بیماری هموفیلوس آنفلوآنزا نوع بی
این باکتری می‌تواند باعث عفونت‌های شدید مانند مننژیت، پنومونی (عفونت ریه) و عفونت‌های مفاصل شود. هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B یکی از علل شایع مننژیت باکتریایی در کودکان است.
بیماری پولیو (Polio)
بیماری فلج اطفال یا پولیو یک عفونت ویروسی است که می‌تواند به سیستم عصبی حمله کرده و موجب فلج دائم یا مرگ شود. از همین روی تزریق واکسن پولیو نقش کلیدی در جلوگیری از شیوع این بیماری بر عهده دارد.
مهمترین مزایای واکسن پنتاوالان
برخی از مهمترین مزایای تزریق این واکسن به شرح زیر هستند:
- مجموعه‌ای از واکسن‌ها در یک تزریق را در بر دارد؛
- عدم نیاز به تزریقات متعدد؛
- پیشگیری از بیماری‌های شدید؛
- محافظت در برابر عفونت‌های تنفسی؛
- کاهش بار بیماری در جامعه.
با بررسی این موارد به خوبی متوجه تاثیر این واکسن در سلامت عمومی جامعه و کودکان خواهیم شد.
زمان‌بندی و روش تزریق
واکسن پنتاوالان به‌طور معمول در سه دوز اولیه برای نوزادان تزریق می‌شود:
- دوز اول در حدود ۲ ماهگی؛
- دوز دوم در حدود ۴ ماهگی؛
- و دوز سوم در حدود ۶ ماهگی.
بعد از این تزریق این دوزها، واکسن تقویتی در سنین بالاتر (مثل ۱۸ ماهگی و ۶ سالگی) توصیه می‌شود تا ایمنی بلندمدت در برابر این بیماری‌ها تضمین شود.
عوارض جانبی این واکسن
مانند بسیاری از واکسن‌ها، پنتاوالان هم ممکن است برخی عوارض جانبی موقت را به همراه داشته باشد. البته در نظر داشته باشید که این عوارض معمولاً خفیف و گذرا هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- احتمال بروز درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق؛
- بروز تب خفیف؛
- تحریک‌پذیری یا بی‌قراری کودکان.
در برخی موارد نادر نیز واکنش‌های شدیدتر ممکن است رخ دهد که نیاز به توجه پزشکی دارند.
واکسن سه‌گانه
شما می‌توانید به جای تزریق واکسن پنتاوالان، واکسن سه‌گانه را برای ایمنی هرچه بیشتر نوزاد در برابر بیماری‌های کزاز، دیفتری و سیاه سرفه تزریق نمایید.
اهمیت واکسن سه‌گانه در چیست؟
پیشگیری از بیماری‌های خطرناک: دریافت به‌موقع و کامل واکسن سه‌گانه خطر ابتلا به برخی بمیاری‌های جدی را به شدت کاهش می‌دهد و مانع از بروز عوارض طولانی‌مدت و بالقوه کشنده آنها می‌شود.
ایمنی جامعه و کاهش شیوع: می‌توان با واکسیناسیون گسترده، ایمنی جمعی ایجاد کرد که همه را از شیوع گسترده‌تر این بیماری‌ها محافظت کند. به‌ویژه کسانی که به دلیل شرایط خاص پزشکی قادر به دریافت این واکسن نیستند.
کاهش بار اقتصادی و اجتماعی: پیشگیری از بیماری‌ها با واکسن سه‌گانه منجر به کاهش موارد بستری و نیاز به مراقبت‌های پزشکی و در نتیجه کاهش هزینه‌های کلان درمانی و اجتماعی مرتبط با این بیماری‌ها خواهد شد.
می‌توان گفت که واکسیناسیون با واکسن سه‌گانه، یک بخش کلیدی از استراتژی‌های بهداشت عمومی برای حفظ سلامت کودکان و جامعه است و کمک شایانی به کاهش شیوع بیماری‌های مهمی می‌کند.
واکسن هپاتیت A
واکسن هپاتیت A همانطور که از نامش پیداست می‌تواند نوزاد را در برابر هپاتیت A محفوظ نگاه دارد. جالب است بدانید که تزریق واکسن هپاتیت A تاکنون در برنامه واکسیناسیون ارائه شده از سوی ایران وجود ندارد اما اگر شما تمایل به دریافت این واکسن برای نوزاد خود داشته باشید می‌توانید پس از مشورت با پزشک متخصص، واکسن هپاتیت A را بین ۱۲ تا ۲۳ ماهگی تزریق نمایید.
واکسن هپاتیت B
همان طور که در چند سطر بالاتر قید شد، واکسن هپاتیت B تنها در یک نوبت آن هم در زمان تولد نوزاد تزریق می‌شود. ترتیب تزریق واکسن هپاتیت B به این صورت است که این واکسن در بدو تولد، بین یک و دو ماهگی آن هم به عنوان بخشی از واکسن پنجگانه و سر انجام بین شش و ۱۸ ماهگی در صورت لزوم تزریق خواهد شد.
واکسن Hib (هیب)
واکسنی که در برابر هموفیلوس آنفلوانزای نوع B مقاومت ایجاد می‌کند و بدن نوزاد را مقاوم می‌کند، واکسن هیب (Hib) نام دارد که پس از تزریق واکسن Hib، نوزاد شما در برابر بیماری‌هایی نظیر ذات‌الریه، مننژیت و التهاب اپیگلوت مقاوم خواهد شد.
همانطور که گفتیم واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا تیپ B (هیب) اهمیت بسیار زیادی برای سلامت کودکان دارد. این واکسن می‌تواند از کودکان در برابر عفونت‌های ناشی از باکتری هموفیلوس آنفلوآنزا تیپ B محافظت می‌کند. این عفونت باعث بیماری‌های جدی و خطرناکی مانند مننژیت (التهاب پرده مغزی)، پنومونی (عفونت ریه)، سپتی‌سمی (عفونت خون) و التهاب گوش و سینوس‌ها می‌شود.
مننژیت باکتریایی که هیب عامل آن است، می‌تواند منجر به عوارض جدی همچون آسیب‌دیدگی مغزی، مشکلات شنوایی و حتی مرگ شود. در نتیجه واکسن هیب از بروز این بیماری‌های حاد جلوگیری کرده و به کاهش شیوع آنها کمک می‌نماید.
درمان بیماری‌های ناشی از هیب در صورت بروز، می‌تواند نیازمند بستری در بیمارستان و اعمال درمان‌های شدید باشد که فشار زیادی به کودکان و خانواده‌های آنها وارد می‌کند. از این روی واکسیناسیون به‌موقع و کامل، نه تنها سلامت کودک را تضمین می‌کند، بلکه بار اقتصادی ناشی از درمان‌های جدی را نیز کاهش خواهد داد.
از طرفی واکسن هیب به سلامت عمومی جامعه کمک می‌کند. چرا که با کاهش میزان عفونت‌ها، ایمنی جمعی ایجاد شده و خطر انتقال باکتری به افراد ناشی از آن کاهش می‌یابد. به همین منظور واکسن هیب به عنوان بخشی حیاتی از برنامه واکسیناسیون کودکان در نظر گرفته می‌شود.
جهت تزریق واکسن هیب به نوزاد خود، با پزشک متخصص مشورت نمایید.
قطره و واکسن فلج اطفال
در کشور عزیزمان ایران دو نوع واکسن فلج اطفال وجود دارد؛ یک نوع خوراکی و یک نوع تزریقی، در حال حاضر کودکان تازه متولد در بیمارستان‌ها این واکسن را نیز دریافت می‌نمایند. شاید نام OPV را شنیده باشید، OPV در حقیقت همان نام واکسن خوراکی فلج اطفال است که حاوی ویروس زنده و ضعیف‌شده است و خطر ابتلا به ویروس فلج اطفال را از بین می‌برد.
واکسن فلج اطفال که به صورت تزریقی وارد بدن کودک می‌شود نیز IPV نام دارد که بر اساس تشخیص و نظر پزشک (معمولا این مورد در کودکانی که به نقص ایمنی جدی دچار هستند دیده می‌شود) به کودک تزریق خواهد شد.
معمولا در چهار ماهگی برای کودکان واکسن تزریقی فلج اطفال تجویز و تزریق می‌شود اما قطره خوراکی فلج اطفال در موارد زیر به کودک داده خواهد شد:
- بدو تولد؛
- دو ماهگی؛
- چهار ماهگی؛
- شش ماهگی؛
- ۱۸ ماهگی؛
- بین چهار تا شش سالگی.
والدین بهتر است که در مورد انجام این مراحل، تحت نظر پزشک کوشا باشند و این گونه بدن کودک خود را در مقابل بروز بیماری مقاوم سازند.
واکسن HPV
واکسن گارداسیل یا واکسن اچ پی وی، جهت محافطت بیشتر در برابر پاپیلوماویروس انسانی تزریق می‌شود. واکسن HPV در داروخانه‌ها موجود است و برای تزریق صحیح آن باید سه دُز در ۱۱ یا ۱۲ سالگی تزریق شود. حتما پیش از تهیه واکسن اچ پی وی، با پزشک متخصص کودک خود مشورت نمایید.
واکسن آنفولانزا
جهت جلوگیری از مبتلا شدن به آنفولانزای فصلی از این واکسن استفاده می‌شود. زمان تزریق واکسن آنفولانزا را می‌توان از شش ماهگی به بعد دانست، البته پس از آن هر سال در اول پاییز یا اوایل زمستان تزریق خواهد شد.
شایان ذکر است که برای کودکان شش ماهه تا هشت ساله که واکسن آنفلوانزا را برای نخستین‌بار تزریق می‌کنند یا پیش‌تر فقط یک دز از واکسن را دریافت کرده‌اند، میان تزریق این دو دُز باید حداقل ۲۸ روز فاصله باشد.
واکسن آبله مرغان
واکسن آبله مرغان از آن دست از واکسن‌هایی است که توسط بیمارستان در بدو تولد نوزاد تزریق نمی‌شود اما شما می‌توانید در صورت نیاز و علاقه با پزشک متخصص کودک خود مشورت نمایید و طبق نظر پزشک واکسن را تهیه و به کودک خود تزریق نمایید.
پی‌نوشت مطلب:
- این یادداشت با ترکیبی از تجارب مادران و مقالات موجود در اینترنت توسط تیم تحریریه بی‌سی‌سی مگ تدوین و ترجمه شده است و برای دریافت اطلاعات صحیح‌تر در رابطه با واکسن‌ها حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
- بی‌سی‌سی مگ ژورنالی برای مادران و کودکان است که مستقیما با رویکرد حمایت از مخاطبان و همراهان و همچنین اطلاع‌رسانی، با اتکا بر منابع معتبر و به پشتوانه سیاست‌های مراقبتی برند بی‌سی‌سی منتشر می‌گردد. لازم به ذکر است که هیچ یک از مطالب یا مقالات بی‌سی‌سی مگ جایگزین مشاوره یا نظر مستقیم پزشک متخصص نخواهد بود. بنابراین همواره مشورت با پزشک را اولویت خود قرار دهید.
دیدگاهتان را بنویسید