اهمیت رابطه مادر و فرزند بر هیچکس پوشیده نیست. مادران و فرزندانشان حتی قبل از تولد با هم در ارتباط‌اند. تمام آن ماه‌هایی که در رحم مادر و با هم سپری شده‌اند، آغاز یک رابطه گاه چالش برانگیز و در عین حال پربار است.
مادران نقش مهمی در سلامت روان فرزند خود دارند. زیرا مایحتاج اولیه (مانند غذا، آب، سرپناه و خواب) را تامین کرده و با فرزند خردسال خود پیوندی مطمئن ایجاد می‌کنند. بنظر می‌رسد رابطه مادر و فرزند چیزی فراتر از آن چیزی باشد که همگی تصور می‌کنیم.
دلبستگی در رابطه مادر و فرزند، پیوند عاطفی است که بین نوزاد و مراقبش ایجاد می‌شود. کودکانی که وابستگی‌های سالمی با مراقبان خود دارند، احتمال بیشتری دارد که در آینده روابط پایداری برقرار کنند. به طور کل در این یادداشت ۶ نکته بسیار مهم درباره اهمیت رابطه مادر و فرزند را باهم بررسی خواهیم کرد.
- ۱. چرا رابطه مثبت والدین و فرزند مهم است؟
- ۲. دلبستگی در رابطه مادر و فرزند چطور به وجود می‌آید؟
- ۳. چند راه برای ارتباط‌سازی مناسب با کودکان
- ۴. تمرکز بر بهبود ساختار رابطه مادر و فرزند چه مزایایی دارد؟
- ۵. چطور میان دلبستگی با فرزند و تعیین محدودیت مرز بگذاریم؟
- ۶. کدام مادرها دلبستگی سالم‌تری با فرزندان خود دارند؟
- ۷. مادران چگونه می‌توانند استرس ناشی از مسائل فرزند را کنترل کنند؟
۱. چرا رابطه مثبت والدین و فرزند مهم است؟
فرزندپروری رضایت بخش‌ترین شغلی است که تا به حال داشته‌ایم، اما بدون چالش نیست. زندگی خانوادگی مدرن می‌تواند استرس‌زا باشد و با فشارهای مختلف بر خانواده‌ها همیشه آسان پیش نرود. در نهایت، والدین بهترین چیز را برای فرزندشان می‌خواهند و یک رابطه ساختارمند و مستحکم، بین والدین و فرزند می‌تواند به نتایج بهتری برای کودکان منجر شود.
اهمیت رابطه مادر و فرزند تاکید بر رابطه‌ای است که رشد جسمی، عاطفی و اجتماعی کودک را پرورش می‌دهد. در واقع مهم‌ترین نیازهای روانی کودک پوشش داده می‌شود. این رابطه پیوند منحصر به فردی است که به تعالی و لمس قابل ملاحظه‌ای از حس خوشبختی ختم خواهد شد. رابطه مادر و فرزند پایه و اساس شخصیت، انتخاب‌های زندگی و رفتار کلی کودک است. همچنین می‌تواند بر قدرت سلامت اجتماعی، جسمی، روانی و عاطفی آنها تاثیر بگذارد.
۲. دلبستگی در رابطه مادر و فرزند چطور به وجود می‌آید؟
ایجاد دلبستگی در سال‌های اولیه پس از تولد به طریق مختلف در رابطه مادر و فرزند شکل خواهد گرفت:
- نگه داشتن و مراقبت از آنها
- فراهم کردن محیط زندگی امن
- صحبت کردن با کودک
- خندیدن و بازی با آنها
- مطمئن شدن از اینکه کودک خواب کافی دارد
- غذا دادن و همراهی با فرزند در زمان خوردن غذا (در خصوص سلامت و تغذیه کودکان بیشتر بدانید.)
- داشتن انتظارات مناسب از آنها و تعیین محدودیت
- یادگیری نحوه بیان منحصر به فرد آنها (مانند حالات چهره، صداهایی که تولید می‌کنند و نحوه بیان نیازهای خود)
۳. چند راه برای ارتباط‌سازی مناسب با کودکان
- تعاملات گرم و عاشقانه: با هر تعاملی به عنوان فرصتی برای برقراری ارتباط با فرزندتان رفتار کنید. در بیان خود صمیمی باشید، ارتباط چشمی برقرار کنید، لبخند بزنید و تعامل را تشویق کنید. این یکی از مهم‌ترین موارد رابطه مادر و فرزند است.
- داشتن مرزها، قوانین و پیامدها: کودکان به ساختار و راهنمایی نیاز دارند. با فرزندان خود در مورد انتظاراتی که از آنها دارید صحبت کنید و مطمئن شوید که آنها درک می‌کنند.
- به فرزندتان گوش دهید و با او همدردی کنید: احساسات فرزندتان را بپذیرید، به او نشان دهید که درک می کنید، و اطمینان دهید که هر زمان مشکلی داشت به او کمک می‌کنید.
- حل مسئله: به فرزندتان کمک کنید تا مشکل را حل کند. الگوی خوبی باشید و به آنها نشان دهید که چگونه با اعمال خود می‌توانند بهترین رفتار را داشته باشند. وقتی با فرزندان خود برای یافتن راه حل کار می‌کنید، آنها یاد می‌گیرند که چگونه با مشکلات به شیوه‌ای مناسب کنار بیایند.
۴. تمرکز بر بهبود ساختار رابطه مادر و فرزند چه مزایایی دارد؟
- احتمالا کودکان خردسالی که با دلبستگی ایمن و سالم به والدین خود رشد می‌کنند، شانس بیشتری برای ایجاد روابط شاد و رضایت بخش با دیگران در زندگی خود دارند.
- بنظر می‌رسد کودکی که رابطه‌ای امن با والدین دارد، یاد می‌گیرد که تحت استرس و در شرایط سخت، احساسات خود را تنظیم کند. همچنین رشد ذهنی، زبانی و عاطفی کودک را تقویت می‌کند.
- با درک و بهبود رابطه مادر و کودک، فرد خردسال رفتارهای اجتماعی خوش بینانه و با اعتماد به نفس از خود نشان می‌دهد.
- مشارکت و مداخله سالم والدین در زندگی روزمره کودک، پایه و اساس مهارت‌های اجتماعی و تحصیلی بهتر را می‌گذارد.
- احتمالا دلبستگی ایمن به رشد اجتماعی، عاطفی، شناختی و انگیزشی سالم منجر می‌شود. کودکان همچنین زمانی که رابطه مثبتی با والدین خود داشته باشند، مهارت‌های حل مسئله قوی را به دست می‌آورند.
- وقتی صحبت از والدین به میان می‌آید، «یک اندازه مناسب همه» وجود دارد، ما با رشد فرزندانمان تغییر می‌کنیم و سازگار می‌شویم.
۵. چطور میان دلبستگی با فرزند و تعیین محدودیت مرز بگذاریم؟
علاوه بر پرورش کودکان، تعیین محدودیت‌ها بخش مهمی از رابطه مادر و فرزند است. بچه‌ها نباید خانه را اداره کنند و قوانین آن را زیر پا بگذارند. شما باید به عنوان مادر بتوانید هنگام تعیین محدودیت با فرزندتان شفاف باشید.
به عنوان مثال:
«لیوان آب رو بعد از خوردن تو سینک می‌ذاریم.» در این مثال، شما یک رفتار غیرقابل قبول را شناسایی کردید و رفتاری را که می‌خواهید ببینید به کودک گفتید. به یاد داشته باشید، زمانی که به فرزندتان بگویید چه کاری انجام دهد، باید آن را دنبال کنید. اگر کودک به آنچه شما گفتید گوش نمی‌دهد، ممکن است لازم باشد به او کمک کنید تا کار را انجام دهد. برای مثال، ممکن است با او راه بروید تا فنجان آب را در سینک قرار دهید.
۶. کدام مادرها دلبستگی سالم‌تری با فرزندان خود دارند؟
توانایی ایجاد یک دلبستگی سالم و ایمن میان شما و فرزند پسر یا دخترتان، با مراقبت از خود آغاز می‌شود. به عنوان یک مادر، اغلب مشغول هستید و استرس واقعاً می‌تواند شما را خسته کند. درست مانند فرزندتان که به برطرف شدن نیازهای اولیه نیازمند است، اولین قدم این است که نیازهای اولیه (مانند غذا، آب، سرپناه و خواب مناسب) را برای خودتان نیز برآورده کنید.
بدون خواب یا غذای کافی، نمی‌توانید در بهترین حالت خود باشید. هنگامی که این نیازها برآورده می‌شوند، مهم است که به نحوه برخورد با استرس‌ها فکر کنید. آیا اجازه می‌دهید از عصبانیت و ناامیدی منفجر شوید؟ آیا ناراحتی و خشم را بر سر خانواده و فرزندان خود فریاد می‌زنید؟ و یا احساس ناراحتی و ناامیدی می‌کنید؟
همه موارد گفته شده واکنش‌های رایج به استرس هستند و شما به عنوان مادر سزاوار حمایت هستید. اگر خانواده یا دوستان قادر به ارائه پشتیبانی نیستند، می‌توانید به یک مشاور مناسب در این زمینه مراجعه کنید که می‌تواند برای شما و فرزندتان مفید باشد. همچنین می‌توانید هر روز راه‌های کوچکی برای مقابله با استرس خود پیدا کنید.
۷. مادران چگونه می‌توانند استرس ناشی از مسائل فرزند را کنترل کنند؟
مادر بودن کار سختی است. برخی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که ممکن است در طول روز با آنها روبرو شوید در این مقاله بررسی شده است. لازم است بدانید شما تنها نیستید و همه مادران در طول دوران فرزندپروری خود با اینگونه احساسات دست به گریبان بوده‌اند.
در طول روز، احساسات دائماً در حال تغییر هستند. از شاد به غمگین، غمگین به ناامید، آزرده تا عصبانی، این لیست ادامه دارد. وقتی به عنوان یک مادر و با وجود خستگی ناشی از مراقبت فرزندان احساس می‌کنید که احساسات شما از «هنجار» یا «خط پایه» دور می‌شود (احساساتی که اغلب با حداقل استرس دریافت می‌کنید)، زمان توقف و تفکر فرا رسیده است.
با صرف چند ثانیه یا دقیقه برای تمرکز بر استرس خود، به بدن و ذهن خود فرصتی می‌دهید تا به آن «هنجار» یا «خط پایه» برگردد. قبل از اینکه واکنشی در ازای استرس خود نشان دهید، لازم است مراحل زیر را انجام دهید:
- صبر کنید و همه افکار خود را متوقف کنید.
- از اتاق بیرون بروید.
- نفس‌های عمیق بکشید
- تا 10 بشمارید
- یک جرعه آب بنوشید یا به موسیقی گوش دهید.
سپس، کمی وقت بگذارید و فکر کنید. دارم به چه فکر می‌کنم؟ چه احساسی دارم؟ آیا در این لحظه آرام هستم؟
باید بدانید: یک کودک سالم بدون داشتن والدین سالم نمی‌تواند بزرگ شود. به عنوان یک مادر، شما سزاوار این هستید که به خاطر تمام کارهایی که انجام می‌دهید به خودتان احترام بگذارید و خود را دوست داشته باشید. این قانون طلایی رابطه مادر و فرزند است.
برای مطالعه و دریافت راهنمای کامل‌تر در خصوص این موضوع می‌توانید مروری بر صفحه اختصاصی روانشناسی مادر و کودک داشته باشید.
پی‌نوشت مطلب:
- این مطلب با برداشتی از مقاله‌ای با عنوان The Mother-Child Relationship (که پیشتر در نشریه اینترنتی penfieldbuildingblocks.org منتشر شده)، توسط تیم تحریریه بی‌سی‌سی مگ تدوین و ترجمه شده است.
- بی‌سی‌سی مگ، ژورنالی برای مادران و کودکان است که مستقیما با رویکرد حمایت از مخاطبان و همراهان و همچنین اطلاع‌رسانی، با اتکا بر منابع معتبر و به پشتوانه سیاست‌های مراقبتی برند بی‌سی‌سی منتشر می‌گردد. لازم به ذکر است که هیچ یک از مطالب یا مقالات بی‌سی‌سی مگ جایگزین مشاوره یا نظر مستقیم پزشک متخصص نخواهد بود. بنابراین همواره مشورت با پزشک را اولویت خود قرار دهید.
سلام
لطفا در باره رابطه بچه ها با پدرها هم مطلب بذارین. ممکنه خیلی کمک بکنه
مرسی
درود بر شما
چرا که نه! ممنون از اینکه نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید. حتما درباره این موضوع توی تحریریه تصمیم‌گیری خواهیم کرد و در اسرع وقت بهش خواهیم پرداخت.
موید باشید