جنس یا متریال پارچه برای لباس کودک و نوزاد از چه نوعی باشد و چرا؟

به پارچه توجه کنید…به پارچه توجه کنید…پدرهااااا مادرهااا به پارچه توجه کنید!!!

احتمال دارد که فیلم خاندان گوچی را دیده باشید. در این فیلم دیالوگی مهم و ماندگار از زبان فرزند گوچی گفته می‌شود:

کیفیت خیلی بیشتر از پولی که دادی به یادت می‌مونه…

یک کلام: «نوع پارچه یا بهتر بگوییم کیفیت پارچه برای لباس کودک بسیار اهمیت دارد.» باید تعارف را کنار بگذاریم، متریال لباس اگر کیفیت و استاندارد لازم را نداشته باشند می‌توانند باعث بروز حساسیت یا بیماری‌های پوستی شوند. کمی ارزان بودن جدا که ارزشش را ندارد. باید دقت داشت که در سنین پایین، پوست نوزادان و کودکان بسیار حساس است.

پارچه‌ای که برای البسه نوزادان و کودکان انتخاب می‌شود حتما باید معیارهای کیفی و ایمنی قابل قبولی داشته باشند. نباید فراموش کرد پوشاکی که انتخاب می‌کنید قرار است جان جگرگوشه شما را در آغوش بگیرد. تصور کنید این جنس آزار جان باشد؟!

اولین و مهم‎‌ترین نکته در انتخاب پارچه برای استفاده در تولید البسه کودک این است که پارچه مورد نظر زبر نباشد و پوست را تحریک نکند. این یکی از الگوهایی مهمی‌ست که ما هم در پروداکت‌های بی‌سی‌سی به عنوان خط مشی آن را سرلوحه تولید قرار داده‌ایم. بسیاری از کشورها قوانین مدونی برای آن تعیین کرده‌اند که می‌توانید نمونه‌اش را اینجا بخوانید.

والدین باید توجه کنند که پارچه نباید کشی، سُر یا زبر باشد. پارچه باید قابل تنفس باشد. همچنین باید در برابر شستشوی مداوم مقاوم بوده (بی‌سی‌سی در این زمینه حرف ندارد از مادران بپرسید) و در حین بازی دچار فرسودگی و سایش نشود، مگر آنکه یک لباس مناسبتی باشد. (در همین رابطه: بهترین مدل‌های لباس نوزاد و کودک با الیاف درجه یک و ضد حساسیت)

معیار انتخاب لباس برای بسیاری از والدین «پنبه» است. پنبه تمام معیارهایی را لازم مانند: «جذب، قابلیت تنفس و راحتی» را دارد. پنبه‌های ارگانیک از پنبه معمولی بهتر هستند، چون در محیطی سازگار با محیط‌زیست و بدون استفاده از ترکیبات شیمیایی تهیه می‌شوند.

نکته اینجاست که در برخی موارد پارچه ممکن است جنسِ به ظاهر نرم و لطیفی داشته باشد. در واقع لباس به عنوان پارچه پنبه‌ای فروخته یا ارائه شود، در حالیکه آن جنس برای کودک بسیار نامناسب است. این پارچه‌ها ممکن است بعد از اولین شستشو به شدت زبر شوند و پوست کودک را تحریک کنند. همچنین ممکن است از الیاف مصنوعی تهیه شده باشند و باعث ناراحتی کودک شود.

هر لباسی که برای نوزاد و کودک خریداری کردید، بهتر است اول آن را بشویید. شستشوی اولیه هنگام دوخت لباس برای کودکان معنی دیگری دارد. با این کار، مواد شیمیایی که در هنگام بافت پارچه در کارخانه به خوردِ آن داده شده‌اند، زدوده می‌شوند.

نخ پنبه (Lawn Cotton)

این پارچه 100% نخی، سبک و دارای تعداد نخ زیاد و بهترین نوع پارچه برای لباس کودک مناسب است. نخ پنبه تا حدی شفاف است و حس خشک بودن به شما می‎دهد. اما در عین حال بسیار نرم و لطیف است. چون از رشته‌های بسیار ظریف نخ تهیه شده است. (در همین رابطه: ست‌های نوزادی با الیاف نخ پنبه)

نکته اینجاست که لباس نوزادان باید از پارچه‌هایی تهیه شود که زود خشک شوند. با توجه به تعداد لباس‌هایی که باید در طول روز عوض کنید، این موضوع اهمیت دارد. در غیر این صورت، به یک کمد بزرگ با بی‌نهایت لباس احتیاج خواهید داشت. به همین دلیل است که بسیاری از برندهای معتبر دنیا از این متریال برای دوخت لباس کودک استفاده می‌کنند. (بیشتر بدانید: ۱۱ مدل لباس مناسب برای نوزاد تازه متولد که باید با آنها آشنا شوید)

وال (Voile)

وال پارچه‌ای به نسبت نازک و شبیه تور است. این پارچه مشابه نخ پنبه است، اما نازک‌تر و تا حدی خشک‌تر است و هوا به راحتی در آن جریان دارد. وال پارچه‌ای بسیار مناسب برای دوخت لباس‌های کوچک است. یک وال سوئیسی خال‌دار به نحوی تولید شده که خال‌ها در بافت پارچه حک شده‌اند.

ماهوت نخ پنبه (Broadcloth)

این پارچه نرم و سبک، از جنس پنبه و یا ترکیبی از الیاف پنبه است. از نوع پنبه‌ایِ آن برای دوخت لباس نوزادان استفاده می‌شود. ماهوت نخ پنبه دارای سطحی براق با بافت کج‌راه است.

این پارچه بیشتر برای پیراهن‌های دخترانه ایتفاده می‌شود. احتمالا تاپ‌های کوچک و پیراهن‌های دخترانه‌ای که از ماهوت نخ پنبه تهیه شده و طرح گلدوزی دارند، به چشمتان خورده است.

ابریشم (Silk)

از نظر بسیاری از مردم، ابریشم همچنان «ملکه پارچه‌ها» است. ابریشم یک رشته پروتئینی‌ست که به واسطه کرم ابریشم تولید می‌شود.

این کرم با تغذیه از برگ توت، ابریشم مایع تولید می‌کند که به تدریج حالت جامد به خود می‌گیرد و رشته‌های لازم برای ساخت پیله را فراهم می‌کند. سپس، وقتی لارو می‌میرد، از حرارت برای نرم کردن رشته‌های سفت‌شده و باز کردن آنها استفاده می‌شود. این رشته‌های مجزا بعدا در قالب یک رشته واحد در هم تنیده می‌شوند تا نخ ابریشم درست شود.

ابریشم یک الیاف سبک، درخشان و لطیف است و مقاومت کششی قابل ملاحظه‌ای دارد، در حالیکه انعطاف‌پذیری آن کم یا نزدیک به صفر است. ابریشم به دلیل ساختار منشوری خود یک الیاف بسیار درخشان است و این باعث می‌شود که لباس‌های تهیه‌شده از این پارچه، نور ورودی را در زوایای مختلف منعکس کنند.

به طور طبیعی، از ابریشم در صنعت نساجی برای تولید لوازم جانبی نفیس و لباس‌های مجلل و مُد روز استفاده می‌شود. بعلاوه، در طیف گسترده‌ای از وسایل تزئینی خانه هم از ابریشم استفاده می‌شود.

موهر (Mohair)

موهر موی بز آنگورای تبتی است. موهر یک نوع پشم بسیار درخشنده و عایق است که لطیف‌تر و قوی‌تر از پشم گوسفند است. موهر سفید است و به آسانی رنگ می‌شود. ظرفیت جذب بالایی دارد و عمدتا در تهیه لباس‌های بافتنی و قلاب‌دوزی استفاده می‌شود. موهر همچنین در بخش منسوجات خانگی در تهیه روتختی‌های مجلل و لوازم داخلی هم کاربرد دارد.

لینن (Handkerchief linen)

لینن پارچه‌ای زیبا، لطیف و بسیار سبک است. این پارچه شل‌بافت است. از آنجایی که لینن از الیاف کتان تهیه شده، ظرافت و لطافت فوق‌العاده‌ای از آن انتظار می‌رود (ترکیب پنبه/کتان باعث می‌‌شود که چین و چروک طبیعی لینن برطرف شود). لینن سبک است و احتمالا در فصول گرم حس راحتی برای کودک شما فراهم خواهد کرد.

چیت (Muslin)

چیت یک پارچه نخی است که در بافت‌های مختلف، از بسیار نازک تا کمی متراکم، و حتی درشت موجود است. چیت نازک برای دوخت لباس کودک بسیار مناسب است و هیچ پارچه‌ای نمی‌توانید پیدا کنید که به اندازه چیتِ 100% پنبه‌ای قابل تنفس باشد.

از چیت معمولا برای دوخت پوشک‌ پارچه‌ای، قنداق، آروغ‌گیر و غیره استفاده می‌شود؛ اما در دوخت لباس کاربرد زیادی ندارد، چون ساده و بدون تجمل است. چیت برای آستر لباس و دوخت زیرپوش‌های کودکانه هم مناسب است.

پارچه تور از جنس چیت، نخ پنبه است و ظاهری چروک دارد. این پارچه با برخورداری از بافت باز به راحتی هوا را در داخل خود به جریان می‌اندازد. پارچه‌های توری به صورت یک‌لایه و دولایه موجود هستند. بسته به فرایند تهیه، تورها می‌توانند خیلی نرم باشند. بنابراین این نوع پارچه برای لباس کودک و نوزاد می‌تواند مناسب باشد.

باتیست (Batiste)

باتیست یک پارچه پنبه‌ای بسیار نرم است. این پارچه مثل وال یا پارچه‌های نخی شفاف نیست. باتیست در مقایسه با پارچه‌های نخی دیگر بسیار مقاوم و در عین حال بسیار راحت بوده و خیلی نرم و لطیف است. وزن سبک این پارچه، برگ برنده آن است. باتیست سوئیسی پارچه‌ای محبوب در دوخت پیراهن و لباس خواب کودکان است.

کشمیر (Cashmere)

کشمیر از بز کشمیری که بومی هیمالیا است به دست می‌آید. کشمیر یک الیاف بسیار گران و منحصربه‌فرد است. بسیار لطیف است و خواص حرارتی فوق‌العاده‌ای دارد. از کشمیر برای تولید ژاکت‌های باکیفیت و لباس‌های گرم برای کودکان استفاده می‌شود. «پشمینه» معروف نوعی کشمیر است که در تولید شال و روسری کاربرد دارد و در دره کشمیر تولید می‌شود. از کشمیر قوی‌تر برای تولید فرش‌ها و قالی‌های باکیفیت استفاده می‌شود.

پارچه نخی گلدوزی‌شده (Broderie anglaise fabric)

برای کودکان، هیچ پارچه‌ای به زیبایی پارچه‌های نخی گل‌دوزی‎شده نیست. تمام گلدوزی‌ها از قبل روی پارچه انجام شده است. این پارچه‌ها برای دوخت پیراهن و لباس خواب عالی هستند. همچنین می‌توان از آنها برای دوخت پوشاک استفاده کرد یا آنها را برای دوخت جیب و آستین به کار برد.

پارچه بافتنی ژرسه -کشباف (Jersey knit fabric)

پارچه کشباف، جنس مورد علاقه کودکان است، چون بسیار نرم و قابل تنفس است. مزیت دیگر کشباف نسبت به سایر لباس‌های دست‌دوز این است که ژرسه حالت کشی دارد. ژرسه با حرکات مداوم بدن و رشد کودکان سازگار است.

می‌دانید که کودکان با چه سرعتی رشد می‌کنند. از دیگر پارچه‌های بافتنی مناسب برای دوخت لباس کودکان می‌توان به بافت دولا و اسپندکس پنبه‌ای اشاره کرد.

آنگورا (Angora)

آنگورا یک فیبر طبیعی حیوانی است که از خرگوش آنگورا به دست می‌آید. ابریشمی، نازک و لطیف است. موی سفید «فوق‌العاده ابریشمیِ» خرگوش آنگورا یک الیاف توخالی است که در دسته پشم قرار می‌گیرد. موی این خرگوش سبک است، جذب آب بالایی دارد و سریع خشک می‌شود.

آنگورا بسیار سبک اما بسیار گرم است و عمدتا در تولید لباس‌های بافتنی مثل پلیور، جلیقه، عرق‌گیر و لوازم مُد در فصل زمستان استفاده می‌شود. از پارچه‌های کشباف پهن با آنگورا در تولید لباس‌های حرارتی استفاده می‌شود.

آنگورا با پشم ترکیب می‌شود تا تراکم و کشش بیشتری در پارچه ایجاد شود، مخصوصا اگر پای تولید کت و شلوار در میان باشد. از آنگورا برای دوخت لباس‌های باکیفیت و مجلل هم استفاده می‌شود.

خز (Fleece)

این نوع پارچه برای لباس کودک انتخاب خوب زمستانی‌ست. از خز به عنوان جایگزین پارچه پشمی استفاده می‌شود. خز رطوبت‌ بدن را حفظ می‌کند و بدن را گرم نگه می‌دارد.

برخلاف پشم، نگهداری از خز آسان است، چون قابل شستشو در ماشین لباسشویی است و سریع خشک می‌شود. از خز برای دوخت پتوی قنداقی یا ژاکت بچگانه هم استفاده می‌شود.

پارچه‌های میکروفایبر (Microfiber fabrics)

میکروفایبر نوع جدیدی از پارچه‌ها محسوب می گردد که اتفاقا خیلی لطیف و ضد حساسیت است. نوع پارچه برای لباس کودک و نوزاد، مخصوصا بچه‌هایی که پوستی حساس دارند، گزینه‌ای عالی قلمداد می‌شود.

آلپاکا (Alpaca)

آلپاکا یک فیبر بسیار خاص است که بخشی از ساختارش توخالی است و به طور طبیعی در 23 رنگ مختلف وجود دارد. بسیار سبک است، خواص عایق فوق‌العاده‌ای دارد و از پشم گوسفند محکم‌تر است. آلپاکا با سایر الیاف طبیعی مثل موهر، ابریشم یا پشم مخلوط می‌شود و از آن در تولید لباس‌های مجلل با بالاترین کیفیت- به صورت بافتنی و کشباف-استفاده می‌شود.

الیاف آلپاکای با کیفیت‌تر که از چیدن پشم توله‌ها و گونه‌های جوان‌تر به دست می‌آیند، نرم‌تر، لطیف‌تر و گرم‌تر از کشمیر هستند. در حال حاضر از آلپاکا برای تولید لباس‌های ورزشی استفاده می‌شود. برندهای ورزشی معروف به دلیل قابلیت عایق در هوای سرد از این الیاف استفاده می‌کنند.

پارچه پرزدار (Fabric with pile/nap)

پارچه‌های حوله‌ای یک نوع پارچه پرزدار هستند. بسیاری از تولیدکنندگان البسه نوزاد و کودک از این پارچه جذب‌کننده برای دوخت روپوش، پوشک پارچه‌ای و غیره استفاده کنید. پارچه‌های دیگر مانند مخمل، جین، فلانل، مخمل‌نما و نمد نیز مناسب هستند.

ابریشم مصنوعی بامبو (Bamboo rayon)

بامبو یک الیاف ریون بسیار لطیف و مقاوم است که از سلولز مشتق‌شده از بامبو تولید می‌شود. این نوع پارچه برای لباس کودک و نوزاد کاملا مناسب است.

این ماده به صورت ارگانیک تهیه شده و ضد حساسیت است که باعث می‌شود والدینِ آگاه به محیط‌زیست این پارچه را به سایر پارچه‌ها ترجیح دهند.

بامبو برای پوست‌های حساس بسیار مناسب است و خود را با دمای بدن کودک سازگار می‌کند. بنابراین، از گرم شدن بیش از حد بدن کودک جلوگیری می‌کند.

پارچه‌های ضد آب (Waterproof fabrics)

اگر به دنبال پارچه‌ای برای دوخت پوشک پارچه‌ای، روکش پوشک، پتو، روتختی قابل شستشو، شلوار ورزشی، کیف ضدآب، پد تنظیف و پیشبند هستید، به پارچه‌ای نیاز دارید که ضد آب باشد.

برای این موارد می‌توانید از پلی‌استر با لایه پلی‌اورتان (که در لایه بیرونی پوشک‌های پارچه‌ای و روکش پوشک استفاده می‌شود)، پارچه‌های پرزدار با لایه وینیل و غیره استفاده کنید. مطمئن شوید پارچه‌ای که می‌خرید قابل تنفس باشد، در غیر این صورت کودک احساس ناراحتی خواهد کرد.

خرید وسایل پارچه‌ای زیبا با پارچه‌های پلی‌استر و نایلون یا تورهای مصنوعی ممکن است وسوسه‌انگیز باشد. اما قبل از خرید این اجناس، به کودک خود فکر کنید. توجه داشته باشید که پوست کودک خیلی لطیف است و او به زیبایی لباسی که می‌پوشد اهمیتی نمی‌دهد. (در همین رابطه بخوانید: ۱۶ فاکتور مهم برای انتخاب و خرید لباس کودک)

کودک فقط یک لباس راحت می‌خواهد که بتواند در آن مثل یک پرنده آزادانه حرکت کند. پارچه انتخابی شما بر احساس راحتی کودک اثر می‌گذارد. پس اگر در انتخاب لباسی زیبا اما نامناسب برای کودک وسوسه شده‌اید، عاقلانه تصمیم بگیرید و ایمنی لباس توجه کنید. (بیشتر بدانید: ۱۱ نکته مهم درباره ایمنی لباس کودک برای آگاهی والدین)

در پایان، برای مطالعه و دریافت راهنمای کامل‌تر در خصوص این موضوع می‌توانید مروری بر صفحه اختصاصی راهنمای لباس کودک داشته باشید.

پی‌نوشت مطلب:

• این یادداشت با ترکیبی از مقالاتی تحت عنوان types of fabric suitable for baby clothes & children’s clothes و Natural Textile Fibers (که پیشتر در نشریه اینترنتی sewguide.com و gabrielfariasiribarren.com منتشر شده) توسط تیم تحریریه بی‌سی‌سی مگ تدوین و ترجمه شده است.
• بی‌سی‌سی مگ ژورنالی برای مادران و کودکان است که مستقیما با رویکرد حمایت از مخاطبان و همراهان و همچنین اطلاع‌رسانی، با اتکا بر منابع معتبر و به پشتوانه سیاست‌های مراقبتی برند بی‌سی‌سی منتشر می‌گردد. لازم به ذکر است که هیچ یک از مطالب یا مقالات بی‌سی‌سی مگ جایگزین مشاوره یا نظر مستقیم پزشک متخصص نخواهد بود. بنابراین همواره مشورت با پزشک را اولویت خود قرار دهید.